Bałam się tego tematu. Wiesz czemu?
Po pierwsze to czysta biochemia, nasza biochemiczna fabryka w organizmie i trudno to prosto opisać.
Po drugie mój cukier też jest na granicy przyzwoitości i czuję, że cukrzyca czai się gdzieś za rogiem. No ale trzeba to wziąć na klatę!
Zacznijmy od wyjaśnienia jak działa gospodarka węglowodanowa w organizmie, czyli co z czego powstaje i dlaczego.
Węglowodany, czyli cukry dostarczane w pokarmie są dla nas podstawowym źródłem energii, spalamy je np. w mięśniach w trakcie ruchu. Cukry są wszechobecne.
Nawet jak nie słodzisz herbaty czy kawy to je spożywasz w innych produktach. Będą i w ziemniakach, i w rybce, i w batoniku, i we wszystkich obrzydliwych słodzonych napojach. Brrrr.
Najważniejszym cukrem w organizmie jest glukoza. To może dajmy mu jej jak najwięcej?
Ale czy organizm lubi jak coś go zalewa w nadmiarze? (patrz alkohol i zatrucie alkoholem!!! Panowie, bez żartów! nawet jak lubicie alkohol to nie lubicie kaca!) Poziom glukozy we krwi musi być stale utrzymywany na odpowiednim poziomie. Po spożyciu posiłku, gdy poziom glukozy szybko rośnie rozpoczyna się wydzielanie insuliny. Hormon ten obniża poziom cukru we krwi, przez transportowanie glukozy do wnętrza komórek. Insulinę produkuje trzustka. To centrum sterowania. Bez insuliny poziom cukru po spożyciu posiłku wzrósłby we krwi tak wysoko, że byłoby to już niebezpieczne dla życia.
Kiedy poziom cukru we krwi wzrasta (np. po posiłkach) wzrasta również poziom insuliny.
To dzięki insulinie, poziom cukru we krwi wraca do normy .
To trochę jak w samochodzie: jak dodajemy gazu i wzrasta ilość paliwa wtłaczanego do cylindra to samochodowa automatyka dodaje też większą ilość powietrza i wszystko ładnie się spala. A jak zabraknie powietrza to samochód czarno kopci i z daleka widać, że jego gospodarka paliwowa coś szwankuje. Tak twierdzi mój mechanik.
Insulina jest tym hormonem, który ma kluczowe znaczenie dla jakości życia. I długości. Podobno wśród stulatków poziom insuliny jest stosunkowo niski.
Dziwne? Jak jest czegoś mało to dobrze? To inaczej niż kasą i rozumem???
No właśnie, bo to oznacza że prawidłowo funkcjonuje gospodarka węglowodanami i trzustka nie jest zmuszana do nadmiernej produkcji insuliny. Zakłócenie wydzielania insuliny prowadzi do wzrostu poziomu cukru we krwi – i już cukrzyca wita się z tobą (w dużym uproszczeniu, odmian cukrzycy jest wiele).
Bardzo często zdarza się, że trzustka początkowo produkuje dostateczne ilości insuliny, jednak komórki nie są wrażliwe na jej działanie czyli jest to tzw. odporność insulinowa. Komórki po prostu obraziły się na insulinę i nie chcą jej do siebie wpuścić. (Czemu? To już inna historia). Trzustka zaczyna produkować coraz więcej insuliny żeby zalać, złamać te oporne komórki ale nic z tego. Komórka jej nie wpuszcza ale daje sygnał zgodny z prawdą: mało cukru wewnątrz komórki. No to trzustka bierze się do roboty ale dalej na próżno. Błędne koło.
W warunkach nasilonej oporności insulinowej, glukoza nie mając możliwości przedostania się do wnętrza komórek wywołuje zjawisko podwyższonego poziomu cukru we krwi, co dla ogólnego funkcjonowania organizmu jest niezwykle niebezpieczne. Właśnie dlatego najprostsze badanie glukometrem dostępnym w każdej aptece za 30-50 zł może ci pomóc sprawdzić stan cukru i jak jest cos nie tak to szybko pędź do lekarza.
To był skrót z insuliny i glukozy.
A co ze snem?
Długość i jakość snu ma duży wpływ na poziom cukru we krwi i tolerancję insuliny oraz może pogłębiać objawy już istniejącej choroby.
Okazuje się, że nieprzespane noce powodują zaburzenia wrażliwości tkanek na insulinę czyli insulinooporność, która jest jedną z przyczyn rozwoju cukrzycy typu 2 ( bo o tej tu dziś piszę) i cukrzycy ciążowej. Udowodniono, że nawet jedna bezsenna noc drastycznie obniża wrażliwość na insulinę.
Długotrwały niedobór snu upośledza tolerancję glukozy i zaostrza cukrzycę. Rano, po nieprzespanej nocy stężenie glukozy we krwi może być zbyt wysokie i trudne do wyrównania. Zatem jeśli jesteś cukrzykiem nie tylko ważna jest dla ciebie odpowiednia dieta, ale równie ważny jest wypoczynek i sen.
Poprawa jakości snu może mieć dla ciebie tak samo zbawienny wpływ, jak podawanie leków przeciw cukrzycy. Problem tabletek polega na tym, że pacjent często czuje się zwolniony z obowiązku dbania o swoje zdrowie w tradycyjny sposób.
Ale to jest sprzężenie zwrotne czy to co jest wynikiem ma wpływ na to co jest przyczyną. Tak mówią inżynierowie. Nie jestem ale brzmi fajnie.
Poziom cukru w twoim organizmie ma też wpływ na to jak sypiasz.
Wysoki poziom cukru może w znacznym stopniu utrudniać sen. Wysoki cukier sprawia, że nie czujesz się dobrze, łatwiej się irytujesz i możesz mieć trudności z zasypianiem. Aby temu zapobiec staraj się by przed snem twój poziom cukru nie był zbyt wysoki. Spożywaj np. na kolację posiłki, które zawierają mniejszą ilość węglowodanów.
Wysoki poziom cukru sprawia, że w nocy częściej odczuwasz potrzebę oddawania moczu.
Jeśli zdarza ci się wstawać dwa, trzy razy w nocy do toalety w celu oddania moczu oznacza to, że być może twój poziom cukru osiąga zbyt wysokie wartości. Może to być oczywiście chory pęcherz ale nie o tym tu mowa.
Takie ciągle bieganie do toalety oczywiście zaburza twój sen.
Jeśli przyjmujesz insulinę (lek) poziom twojego cukru we krwi w ciągu nocy może być znacznie zaniżony. Niski poziom cukru we krwi w ciągu nocy również może obniżyć jakość twojego snu. Będziesz miał np. trudności z obudzeniem się, a po obudzeniu możesz czuć się otępiały. A w ciągu dnia będziesz odczuwał zmęczenie czy zawroty głowy.
Objawem zbyt niskiego poziomu cukru we krwi w nocy jest to, że obficie pocisz się w ciągu nocy lub też wybudzasz się spocony. Takie nocne poty i związane z nimi pobudki też negatywnie wpływają na jakość twojego snu.
Chorzy na cukrzycę często muszą wstać w nocy, żeby napić się wody. Jeśli wypijesz w ciągu nocy jedną lub dwie szklanki wody, naturalnie częściej musisz oddawać mocz. I tak w kółko.
I teraz przypomnij sobie co było wcześniej we wpisie dotyczącym odżywiania i melatoniny.
Jeżeli jakiś problem powoduje twoję bezsenność to zacznie się problem z produkcją melatoniny a to zaostrzy tylko problem z zasypianiem. Błędne koło. I już mamy kilka powodów bezsenności.
Doświadczony lekarz z pewnością pomoże ci złagodzić dokuczające ci objawy.
Jeśli cierpisz na zaburzenia snu, trudniej jest zapanować nad cukrzycą. Musisz zadbać o poprawę jakości snu, by leczenie cukrzycy było skuteczne i nie prowadziło do groźnych powikłań.
I na koniec przestroga: z insuliną i cukrem nie ma żartów. Jak zaniedbasz to może się skończyć makabrycznie: amputacja tzw. stopy cukrzycowej. I wtedy bezsenność będzie wynikać raczej z rozpaczy.
